Exkurs zu Mëtsch

E weidere méiglechen Urspronk

Mee eng aner Erklärung kënne mer eis och virstellen: d’Wuert Mëtsch kéim vun der südwestfränkescher Variant Mütsche (PfWB Mutsch, Mütsche) (am Mëttelhéichdäitschen ass Mutsche beluecht (MhdWB Mutsche)). Phonetesch gesinn ass de Prozess, deen aus Mütsche eng Mëtsch gemaach huet, ganz regulär, de [y] > [ə]. Den Urspronk vun dësem Wuert ass onkloer, et wäer eng Variant vun Mutze (PfWB Mutze, MhdWB Mutsche), dat nom MhdWB Lexer an dem LLU aus dem mhd. mutzen „abschneiden, stutzen“ kënnt, well d’Form vum Brout wéi of- an ageschnidden ausgesinn huet. Dofir plädéiert och vläit d’Existenz am Lëtzebuergesche vun dem (dann tautologeschen) Ausdrock eng geschnide Mëtsch, deen am LLU vun 1847 beluecht ass. Allerdéngs ass et och hei problematesch, eng Palataliséierung vum [ts] op [tʃ] unzehuelen. Mär stellen eis d’Fro, ob Mutsche, Mütsche a Mitsche net den gemeinsamen Etymon [mitʃe] hun (wéi et am PflzWb ugedeit ass), an d’Wuert Mutze keng weider lautlech Entwécklung matgemaach huet. Am Rheinland bezeechent Mutze nämlech haut nach en dräieckegt Gebäck (dat eise Fueskichelcher nokënnt).

Ganzen Artikel

Eng Mëtsch, w.e.g.! (Mee 2010)

De Robert Bruch (1954: S.39[1]) leet den Urspronk vum Wuert Mëtsch hier aus dem rhäinesche Wuert Micke, wat selwer aus dem Laténgesche mica staamt a “kleng” bedeit. De laténgeschen Etymon ass och am franséischen une mie de pain ze fannen. Micke bezeechent e Bréitchen aus rengem Weess- oder Karmiel: “graues Weissbrot aus gebeuteltem Roggenmehl oder Weizenmehl” (RhWB Micke III).

Ganzen Artikel