Well deslescht den däitsche Lebensmittel-Allergietag war, hu mir eis emol d’Iwwersetzunge vum däitsche Wuert glutenfrei ugelauschtert. An der drëtter Ronn hu mir nämlech de Saz “Weil meine Cousine eine Allergie hat, darf sie nur glutenfreie Lebensmittel essen.” agebaut, fir ënner anerem dësem Phenomen op de Gronn ze goen. Am Ganzen hu mir 377 Opnamen ausgewäert a Folgendes erausfonnt:
De Kéisdiagramm weist, dass d’Variant glutefräi mat 40,8% (154 Opnamen) am dackste gewielt gouf. Hannendru kommen dann d’Variante gluteenfräi mat 25,5% (97) a glutenfräi mat 12,5% (47). Zum Deel gouf dat däitscht Adjektiv awer och mat ouni Gluten (8,5%; 32) respektiv ouni Gluteen (2,7%; 10) iwwersat. Den Haaptënnerscheed tëscht dëse Variante läit virun allem doran, dass et sech engersäits ëm Variante mat laangem, betountem e (gluteenfräi/ouni Gluteen) an anerersäits ëm Variante mat kuerzem, onbetountem e (glute(n)fräi/ouni Gluten) handelt. Déi éischt Aussprooch ass iwwregens déi, déi een am däitschen Duden erëmfënnt ([ɡluˈteːn]), wärend déi zweet déi ass, déi och am Lëtzebuerger Online Dictionnaire (LOD) ze fannen ass. Varianten, déi méi enger franséischer Aussprooch géifen entspriechen ([ɡly.tɛn]), hu mir an eisen Opnamen an der Schnëssen-App allerdéngs net fonnt. Interessant ass doriwwer eraus nach, dass mat glutefräi a glutenfräi souwuel d’Variant mat wéi och ouni -n (deen am Fong viru -fräi misst ewechfalen) genannt goufen. Relativ seele gouf d’Aussprooch glutnfräi gewielt, bei där wuel den -n stoebleift, den e allerdéngs net ausgeschwat gëtt.
Kuckt een sech den Diagramm mat der Altersverdeelung un, gesäit ee gutt, dass sech déi sëlleche Varianten op all d’Altersgruppe verdeelen. Obwuel et keng ganz kloer Tendenz ze gi schéngt, ass op der enger Säit glutefräi – d’Variant, déi an allen Altersgruppen am heefegste virkënnt – déi, déi no an no (wat d’Spriecher*inne méi jonk sinn) e bëssen zouhëlt, wobäi d’Ëmschreiwung ouni Glute(e)n op der anerer Säit ofhëlt. Heibäi sief awer och gesot, dass de Moment virun allem fir déi eelst Altersgrupp nach net esou vill Opname virleien an eng méi differenzéiert Analys eréischt méiglech gëtt, wann nach méi Participantë matgemaach hunn.
Dir hutt nach net matgeschnëssst? Ma dann huelt de Smartphone eraus, luet iech d’App an de bekannte Storen erof a maacht mat!