Net seelen huet een et am Kader vu Variatioun mat esou enger ze doen, déi d’Endunge vu Wierder betrëfft. De Partizip Perfekt gehéiert och an d’Rei vun dëse Phenomener.

 

Géintiwwer sti sech hei kaaft a kaf bzw. kooft – kof  an k[ɔː]ft – k[ɔː]f. Geheie mir fir d’éischt ee Bléck op d’Kaart: Hei gëtt däitlech, datt kof/kooft eng nërdlech Variant ass, wougéint k[ɔː]ft – k[ɔː]f just am Süde beluecht sinn. D’Variante kat k[ɔː]t, déi bis elo nach net ernimmt goufen, beschränke sech an éischter Linn op de Süd-Oste vum Land. kaf kaaft (insgesamt 89%) déi als d’Haaptvariante gezielt kënne ginn, kommen, bis op déi ernimmte Regioun am Norden, eigentlech iwwerall vir. Vergläicht een d’Schnëssen-Kaart mat der Kaart aus dem Luxemburgischen Sprachatlas gëtt däitlech, datt d’Verdeelung vun deemools och haut nach existéiert. Déi Opmierksam ënner Iech gesinn natierlech direkt, datt et och Ënnerscheeder ginn an dat stëmmt natierlech och. Sou ass keng Süd-West-Variant méi festzestellen an et schéngt esou, wéi wann am Norden zwou nei Varianten entstane wieren –  kof an kooft. Et ass allerdéngs hei esou, dat mir et hei mat engem Lautwandel ze dinn hunn, deen am Allgemenge wierkt an dat eben och an de regionale Spriechweisen – hei weist sech dësen eben an der Verännerung vun [ɔː] zu [o]. Dee selwechte Prozess huet dozou gefouert, datt am Süd-Westen aus dem [ɒː] een [ɔː] gouf.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eng weider Opfällegkeet, déi ee vun de Kaarten ofleede kann: Souwuel deemools, wéi och haut ass eng Variatioun tëscht de Variante mat der Endung -t an de Varianten ouni Endung (- Ø) ze verzeechnen. De Virdeel vun der Schnëssen-Erhiewung ass deen, datt et net nëmmen Daten zu der regionaler Verdeelung gëtt, mee datt een d’Daten och a Relatioun mat anere Variabelen, wéi zum Beispill Alter oder Kompetenz an enger Sprooch, setze kann.

 

 

Kuckt ee sech also d’Variante mat an ouni Endung a Relatioun mam Alter un, kann een eng Korrelatioun ausmaachen. Mam Alter geet de Prozentsaz u Variante mat -t erop, woubäi de Géigendeel an déi aner Richtung ausgemaach ka ginn. Jonk Leit benotzen also éischter kaf (ëm 75%) eeler Leit éischter kaaft (ëm 70%), wat zudeem och sproochhistoresch, déi méi al Variant assDëst weist dorop hin, datt déi al Variant mat Endung mat der Zäit ëmmer méi seele gëtt, wougéint d’Variant ouni Endung méi heefeg virkënnt. Dat bedeit allerdéngs net, datt d’Variante mat Endung komplett verschwanne wäerten – ëmmerhin existéiere béid Forme scho laang niefteneen. Datt sech dat elo séier ännert, dovu kann een net ouni Weideres ausgoen.

Är Commentairen

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.