Gitt uecht! ‚t ass Mëtternuecht! Gitt uecht! ‚t ass däischter um Späicher an d’Geeschter si Meeschter. 

Nee, et geet elo hei net, wéi de Ufank vum Jhemp Hoscheit sengem Gedicht „Eng Monster-Party“ gleewe loosse kéint ëm Geeschter, Hexen a Piraten, ma et geet ëm déi Zäit an där sech dës Wiese ganz wuel fillen – et geet ëm d’Nuecht.

858 Mol gouf de Saz, an deem Nuecht virkënnt iwwersat an dobäi konnte mir ganzer siwen ënnerschiddlech Variante vun deem Wuert  ausmaachen:Nuecht, Nuet, Noocht, Noacht, Nait, Naacht [nɔːχt] an Naacht [naːɕt], woubäi d’Adverb hënt och virkënnt.

Mat 71% kënnt Nuechtam heefegste vir, op d’zweet Plaz kënnt Nuetmat 16% an d’drëtt Plaz beleet hënt mat 4%. Et gëtt also kloer eng Haaptvariant an eng Rei weider Niewevarianten. An dësem Fall ass et och net esou, datt ee bei de Variante vun ënnerschiddleche Wierder schwätzt, ma éischter handelt et sech ëm ënnerschiddlech regional Aussproochen.

 

 

 

Kuckt ee sech d’Kaart un, gëtt op den éischte Bléck kloer, firwat ee vun enger regionaler Verdeelung ausgoe kann. Vir eng Rei vun de Variante loossen sech entspriechend Raim ausmaachen. Am Norde vum Land gëtt et eng Nait– an eng Naacht [naːɕt]-Regioun (orange an hellmof), an deenen d’Haaptvariant keng Roll spillt. Beweegt ee sech Richtung Süden, kann een eng Noocht– an eng Noacht-Regioun ausmaachen (hell- an donkelgréng) , woubäi dës och mat Beleg vun der Haaptvariant (donkelblo) duerchsat sinn. Dës Variante si vereenzelt och un der ieweschter Musel ze fannen. D’Variant Nuet (hellblo) ass zimlech eendeiteg éischter eng Südvariant, déi seele bis guer net iwwer Dikrech beluecht ass.

Vergläicht een dës Kaart mat der eelerer Kaart aus dem Luxemburgischer Sprachatlas, erkennt een d’Regiounen, iwwer déi grad riets war, erëm, woubäi ee Vergläich och weisst, datt Nuet sech aus dem Süden eraus Richtung Zentrum ausbreet. Dat selwecht gëllt awer och fir d’Haaptvariant, déi och op der eelere Kaart schonn déi gréissten Ausbreedung Opweises huet.

Fir ofzeschléissen nach e puer Wuert iwwer d’Verdeelung no Alter. Hei loossen sech elo keng grouss Tendenzen ausmaachen, allerdéngs kann een aus der Grafik erausliesen, datt – anescht, wéi oft geduecht a gesot gëtt – déi méi jonk Generatioune mindestens genau esou vill regional Varianten kennen a soen, wéi déi eeler.

Är Commentairen

Diese Website verwendet Akismet, um Spam zu reduzieren. Erfahre mehr darüber, wie deine Kommentardaten verarbeitet werden.